Với danh hiệu “hoàng hậu của các loại quả khô” với giá thành đắt đỏ nhưng giá trị dinh dưỡng cực cao lên macca được nhiều người sành ăn biết đến. Tuy nhiên với đại đa số chúng ta, vẫn chưa biết gì về loại hạt này và chúng tốt ra sao. Sau đây Mật Ong Tây NGuyên sẽ giới thiệu tới các bạn các thông tin cụ thể về loại hạt “thượng phẩm” này.
1. Macca là gì ?
Đây là tên của một loại cây công nghiệp, mang lại giá trị kinh tế lớn, thân gỗ lớn có thể cao từ 15-20 mét, tán rộng và có lá màu xanh đậm. Hoa kết thành từng chùmg và mọc ta từ phía nách lá có hương thơm dịu. Tuỳ từng giống cây macca mà có lá và hoa khác nhau nhưng chủ yếu là loại lá nhắn, mép liền, hoa có màu trắng sữa và loại lá hình răng cưa có hoa màu phớt hồng. Mùa hoa thường từ tháng 1-4 và thời gian thu hoạch quả khoảng vào tháng 7, tháng 8.
Quả macca kết thành từng chùm với hình dáng giống trái đào hoặc tròn, vỏ quả cứng và khi chín sẽ tự nứt để lộ hạt màu nâu đẹp mắt, bên trong có nhân màu trắng sữa có vị giòn, ngon và chứa hàm lượng dinh dưỡng cao.Thường thì đường kính hạt khoảng 2-3 cm và trọng lượng khoảng 8-9 gram
Một cây macca sau khi trồng khoảng 3-4 năm thì cho quả nhưng chỉ cho nhiều quả khi được 10-12 năm và thời gian cho quả năng suốt cho đến 40 hoặc 60 năm.
Hiện nay macca được một số vùng như Tây Nguyên, Lâm Đồng..áp dụng trồng thử, trồng xen lẫn với cà phê, cacao, chuối và cách thu hoạch chủ yếu qua chín rụng và quả đã nứt hạt.
2. Dinh dưỡng của hạt macca mang lại
Phần giá trị nhất của hạt macca là phần nhân mùa trắng sữa, khi được làm khô (lượng nước chỉ còn 1,5 – 2,5 %) thì hàm lượng dinh dưỡng trong hạt macca bao gồm.
– Chất béo chiếm 78,2%, đường 10% và chất đạm 9,2%
– Các khoáng chất : K 0,37%, P là 0,17% và Mg 0,12%…
– Các loại vitamin : 16mg B1, 2,2mg B2 và vitamin E có khoảng từ 0,4 -18 gram.
Ngoài ra trong mỗi kg nhân macca chứa 360mg Ca, 66mg S, 18mg Fe, 14mg Zn và 3,33 mg Cu…
Hàm lượng chất béo không no tốt cho sức khoẻ con người trong nhân macca mang lại so vớ các loại hạt khô khác cao hơn hẳn như trong Lạc(44,8%), Hạnh nhân (51%), hạt Điều (47%), hạt hạch Đào (63%) thì Macca lên tới (78,2%).
Trong hàm lượng dầu của macca thì có tới 84% các loại acid béo không no tốt cho cơ thể mà có nhiều loại chúng ta không thể tự rồng hợp được, ăn hạt macca sẽ giúp làm giảm cholesteril trong máu có tác dụng phòng trị xơ cứng động mạch. Hơn nữa macca còn chứa đạm và nhiều loại acid a min cần thiết cho cơ thể con người.
Nhân macca ngậy, có vị ngọt và rất bùi, thơm mùi bơ sữa, hơn nữa nó không cứng như hạt điều hay lạc mà giòn tan, có thể ăn sống trực tiếp hay rang, xào nấu và chế biến các loại bánh kẹo, món ăn…Còn có một số nghiên cứu ép nhân macca làm tinh dầu, dầu mỹ phẩm và dược phẩm.
Ngoài nhân của macca được quan tâm thì vỏ quả macca còn chứa 14% tanin và 8-10% đạm. Sau khi chiết xuất tanin ra thì vỏ macca còn được nghiền làm thức ăn gia súc. Vỏ hạt thường làm vật liêu hữu cơ, làm chất độn bầu ươm cây và chậu cảnh.
Cây Macca được lai ghép và thuần hoá khoảng 150 năm trở lại đây bởi nhân macca giàu dinh dưỡng, thơm ngon và lợi ích nó mang lại tốt hơn hẳn các loại củ, quả khô khác.
Cây Macca mới được thuần hóa hơn 150 năm, nhưng do nhân của quả macca giàu chất dinh dưỡng, hương vị thơm trong hạt macca hơn hẳn các loại khác lên ngày càng được đầu tư mở rộng diện tích trồng trọt.